Wiele spraw spadkowych naszych Klientów opiera się o instytucję zachowku. Klienci często pytają co to w ogóle jest ten zachowek (nie zachówek!). Komu się należy i w jakiej wysokości. Dobrze poznać kilka informacji na temat zachowku.
Co to jest zachowek?
Zachowek to roszczenie o zapłatę w sytuacji pominięcia danej osoby w testamencie. Jeśli zmarły sporządził testament i pominął część najbliższej rodziny, mogą oni domagać się rekompensaty, zwanej zachowkiem. Jest to substytut spadku, jaki dana osoba odziedziczyłaby po zmarłym. Dlatego wyrażamy zachowek w kwocie środków pieniężnych.
Zachowek przysługuje wyłącznie zstępnym, małżonkowi i rodzicom zmarłego, którzy byliby powołani do dziedziczenia po zmarłym. Jest to zamknięty krąg osób uprawnionych. Tym samym zachowek nie przysługuje innym spadkobiercom (np. rodzeństwu) lub dalszej rodzinie.
Komu zachowek nie przysługuje?
Zachowek nie przysługuje
- Wydziedziczonym,
- Uznanym za niegodnych dziedziczenia,
- Osobom, które zrzekły się dziedziczenia,
- Osobom, które odrzuciły spadek z ustawy(ale nie z testamentu),
- Małżonkowi, który pozostaje w separacji prawnej,
- Małżonkowi, przeciwko któremu spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione.
Jaka jest wysokość zachowku?
Zachowek wynosi połowę (1/2) udziału spadkowego, który danej osobie by przysługiwał, gdyby dziedziczyła ona z ustawy. Lub dwie trzecie (2/3) w przypadku małoletniego lub osoby trwale niezdolnej do pracy. Przy czym kryteria te sprawdza sąd na moment otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy.
Obliczenie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniach z tego tytułu.
Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Wartość przedmiotu darowizny oblicza się nie według stanu z chwili jej dokonania (moment wydania przedmiotu darowizny), a według cen z chwili ustalania zachowku.
Przy obliczaniu zachowku należnego małżonkowi nie dolicza się do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa.
Postępowanie w sprawie o zachowek
Powództwo o zapłatę z tytułu zachowku składa się do sądu powszechnego, wydziału cywilnego. Żądanie zapłaty do 100 tys. złotych podlega rozpoznaniu przez sąd rejonowy, powyżej 100 tys. przez sąd okręgowy.
Opłata sądowa wynosi 5% od żądanej przez nas kwoty.