Podejmując decyzję o założeniu rodziny, co do zasady rodzice przyszłego dziecka chcą dla niego jak najlepszych warunków bytowych. Snują plany co do przyszłości ich wspólnego życia. Niestety, nie każda historia kończy się „happy endem”.
Po zakończeniu związku, wiele spraw pomiędzy byłymi partnerami należy uregulować. Jedną z najczęstszych regulacji, to regulacja obowiązku łożenia na potrzeby dziecka przez rodziców, najczęściej w formie alimentów. Ta kwestia może być rozwiązana polubownie, a jeśli strony nie znajdują wspólnego języka – sprawę rozstrzyga sąd.
Niekiedy, pomimo określenia: sposobu, daty wypłaty i wysokości alimentów, zobowiązana strona nie dopełnia ciążącego na niej obowiązku. Powody niełożenia są różne: chęć zastosowania przemocy ekonomicznej wobec rodzica na rzecz którego są płatne alimenty, utrata pracy, utrata możliwości zarobkowych zobowiązanego, ect. W tej sytuacji, rodzic, przy którym dziecko stale przebywa, nagle znajduje się w trudnym położeniu. Musi ze swojej kieszeni pokryć całkowite koszty utrzymania dziecka.
Regres alimentacyjny na gruncie prawa rodzinnego
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje możliwość tzw. regresu alimentacyjnego na gruncie art. 140§1 i §2. Przepis ten pozwala na zwrócenie się (jako osoba łożąca, niezobowiązana) do osoby zobowiązanej do łożenia, z roszczeniem o zwrot zapłaconych za nią kwot. To roszczenie przysługuje każdemu, kto płacił za zobowiązanego, więc nie tylko matce.
Łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której np. kochający dziadkowie ojczyści wykładają w imieniu syna znajdującego się w trudnej sytuacji materialnej pieniądze tytułem zapłaty alimentów na wnuka. W tym wypadku możliwość dochodzenia roszczenia przysługuje dziadkom.
Co ważne, gdy wyrok alimentacyjny zobowiązuje do wypłaty np. 500 złotych miesięcznie, a hojni i bogaci dziadkowie z gestem wypłacają w tym czasie 800 złotych miesięcznie, nie mogą żądać od niego kwot ponad to, co orzekł sąd. W tym wypadku, roszczenie dziadkom w stosunku do syna przysługuje wyłącznie do kwoty 500 zł. Dochodzenie świadczenia może być dochodzone na podstawie obowiązku alimentacyjnego. Regres ma charakter finansowy. Regres jest niedopuszczalny, gdy prowadzi do nadużycia prawa podmiotowego. Dlatego jest bardzo wnikliwie badany przez sąd. Również pod kątem etycznym.
Regres alimentacyjny między małżonkami – czy jest możliwe?
Nasuwa się pytanie, czy roszczenie zwrotne może powstać pomiędzy małżonkami w trwającym małżeństwie? W tym przypadku sytuacja jest bardziej skomplikowana, niż w przypadku orzeczonej kwoty alimentacyjnej przez sąd. Jeśli rodzice pozostają we wspólności małżeńskiej, mają wspólny obowiązek przyczynienia się do zaspokojenia potrzeb rodziny. W tym wypadku sąd rozważa wiele aspektów. Bada sytuację majątkową małżonków, bierze pod uwagę ustrój majątkowy małżeński i stan faktyczny (istnienie i rozmiar mas majątkowych małżonków i źródła ich dochodów).
Wykładnię art. 140 KRiO sąd dokonuje z uwzględnieniem przepisów regulujących podstawowe prawa i obowiązki małżonków (przyczynienie się do zaspokojenia potrzeb rodziny, obowiązek wzajemnej pomocy, współdziałania), jednak orzecznictwo nie wyklucza dopuszczalności wytoczenia roszczenia zwrotnego względem współmałżonka.
Fundusz alimentacyjny a regres alimentacyjny
Na pewno znasz sytuacje, w których za uchylającego się do płatności alimentów rodzica, świadczenie wypłaca fundusz alimentacyjny. W takim wypadku, prawo do roszczenia zwrotnego w stosunku do osoby zobowiązanej do alimentów ma właśnie fundusz.
Dłużnik na gruncie tego przepisu nie może czuć się bezkarny i uważać, że skoro ktoś inny chciał spełnić za niego świadczenie, to jest jego sprawa. Można żądać od niego wyłożonych w jego imieniu pieniędzy, jednak z pewnym ograniczeniem. Art. 140§2 określa termin przedawnienia roszczenia – okres ten to 3 lata, o czym należy pamiętać.
Chciałbyś uzyskać więcej informacji na ten temat? Skontaktuj się z nami- tel. 505-666-479.